Неизвестен Автор - Беларускiя народныя казкi (на белорусском языке) Страница 6

Тут можно читать бесплатно Неизвестен Автор - Беларускiя народныя казкi (на белорусском языке). Жанр: Детская литература / Прочая детская литература, год неизвестен. Так же Вы можете читать полную версию (весь текст) онлайн без регистрации и SMS на сайте «WorldBooks (МирКниг)» или прочесть краткое содержание, предисловие (аннотацию), описание и ознакомиться с отзывами (комментариями) о произведении.
Неизвестен Автор - Беларускiя народныя казкi (на белорусском языке)

Неизвестен Автор - Беларускiя народныя казкi (на белорусском языке) краткое содержание

Прочтите описание перед тем, как прочитать онлайн книгу «Неизвестен Автор - Беларускiя народныя казкi (на белорусском языке)» бесплатно полную версию:

Неизвестен Автор - Беларускiя народныя казкi (на белорусском языке) читать онлайн бесплатно

Неизвестен Автор - Беларускiя народныя казкi (на белорусском языке) - читать книгу онлайн бесплатно, автор неизвестен Автор

- Адкуль-жа ты возьмеш?

- У майго гаспадара госьцi. Там пад сталом поўна касьцей - навет зь мясам. Хадзем!

- Баюся. Яшчэ заб'юць мяне там.

- Ня бойся, не заб'юць, - угаворвае сабака. - Я цябе правяду так, што нiхто i ня ўбачыць.

Згадзiўся воўк i пайшоў за сабакам.

Лыска пакiнуў яго ў сенцах, сам убег у хату, махнуў хвастом i патушыў лучыну.

- Цяпер бяжы пад стол, - паклiкаў ён ваўка. Воўк так i зрабiў.

Сабака накармiў ваўка, навет вiном напаiў. Сядзяць яны сабе пад сталом ды зюкаюць пацiху.

А тым часам госьцi засьпявалi вясёлыя песьнi.

Воўк слухаў, слухаў, ды кажа сабаку:

- Мне таксама сьпяваць хочацца.

- Маўчы лепш, - адказвае сабака.

Воўк памаўчаў крыху ды зноў за сваё:

- Ня вытрымаю, - кажа, - аж язык сьвярбiць, гэтак сьпяваць захацелася.

I зацягнуў на ўсю хату басам:

- Ау-ау!

А сабака таксама ня вытрымаў ды давай падпяваць яму:

- Гаў, гаў! Цяў, цяў!..

Пачулi гэта госьцi, ухапiлi хто качаргу, хто чапялу, набiлi ваўка i выкiнулi яго з хаты разам з сабакам.

Ачухаўся воўк i кажа сабаку:

- Ну i накармiў-жа ты мяне! Я табе не дарую гэтага.

- Сам вiнаваты, - кажа сабака. - Трэба было маўчаць.

- Не, - не згаджаецца воўк, - гэта ты вiнаваты. Навошта ты завёў мяне ў хату?

Спрачалiся яны, спрачалiся, нарэшце воўк кажа:

- Калi так, давай будзем ваяваць: хто каго зваюе, той таго i зьесьць. Зьбiрай сваё войска i прыходзь да мяне ў лес.

- Што-ж, - кажа сабака, - няхай будзе так.

Назаўтра ўзяў ён барана, ката i пеўня сабе ў памочнiкi ды пайшоў на вайну з ваўком.

А воўк запрасiў да сябе ў ваякi мядзьведзя, дзiка i зайца. Сабраў ён сваё войска, выйшаў на ўскраек лесу i чакае.

- Палезь ты, Мiхайла, - кажа ён да мядзьведзя, - на елку ды паглядзi, цi ня iдзе сабака iз сваiм войскам.

Мядзьведзь узьлез на елку, прыгледзеўся i кажа:

- Iдзе!

- Ну, дык злазь! - клiча воўк. - Будзем ваяваць.

- Не, ня зьлезу, - адказвае мядзьведзь.

- Чаму?

- Страшна.

- Што-ж там за войска такое, што ты гэтак спужаўся? - пытаецца воўк.

- Такое войска, што я нiколi i ня бачыў, - адказвае мядзьведзь калоцячыся. - Адзiн ваяка тоўсты i калматы, зь вiламi iдзе; другi - грозны, вусаты, ззаду пiку нясе; трэйцi - у шапачцы чырвонай, iз шпорамi на нагах, шабляю махае... Першы iдзе, галавою трасе ды ўсё крычыць: "Бэ! Я ўсiх пакалю, на вiлы пасаджу!" Другi сярдзiта чмыша, па бакох азiраецца i ўсё мармыча: "Мне, мне iх давай!" А трэйцi, ганарысты такi, крычыць: "Куды, куды iсьцi! Я адзiн усiх паб'ю!".

Дзiк пачуў гэта ды хутчэй у мох па самыя вушы зашыўся. А воўк бачыць, што не пасьпее схавацца, - стаў на заднiя лапы i стаiць. "Хавайся за мяне, - кажа ён пералалоханаму зайцу. - Яны падумаюць, што я - пень, i абмiнуць нас".

Прыходзiць сабака iз сваiм войскам, бачыць - нiдзе нiкога няма.

Тут якраз барану рогi засьвярбелi. Глядзiць ён - побач нейкi пень стаiць. Разагнаўся баран ды - трах! - рагамi ў пень. У ваўка ад гэтага i галава раскалолася. Павалiўся ён дагары ды ногi выцягнуў. Заяц выскачыў з-пад ваўка, але сабака згледзеў яго i адразу злавiў.

Дзiку ў гэты час, як на бяду, села муха на вуха. Паварушыў ён вухам, каб сагнаць яе, а кот падумаў, што там мыш. Кiнуўся туды ды давай мох разграбаць. Так i дзярэ дзiка вострымi кiпцюрамi! Цярпеў, цярпеў, дзiк, а потым усхапiўся ды наўцёкi...

Певень напужаўся дзiка, залопаў крыльлямi, узьляцеў на елку i нарабiў крыку:

- Куды, куды?

Мядзьведзь падумаў, што гэты самы грозны ваяка да яго дабiраецца, i залез iз страху аж на верхнi сук. Сук ня вытрымаў, зламаўся, мядзьведзь грукнуўся вобземлю i забiўся.

З таго часу больш i не сябруюць сабака з ваўком.

КОТ МАКСIМ

Жылi дзед i баба. Мелi яны сына i ката. Сына звалi Марцiнам, а ката Максiмам.

Памерлi дзед i баба. Застаўся Марцiн з катом Максiмам.

Марцiн гультай быў вялiкi, усё на печы ляжаў, а кот яду яму насiў: то птушку дзе зловiць, то каўбасу цi сала ў суседзяў украдзе...

Вось так жылi яны, жылi - згарэла хата, адна глiняная печ засталася.

- Што рабiць будзем? - пытаецца кот у гаспадара. - Трэба хату будаваць.

- Ат, - кажа Марцiн, - навошта нам хата? Хопiць i печы.

Пажылi яны з год на печы, а тут i печ развалiлася.

- Што рабiць будзем? - зноў пытаецца кот у гаспадара.

- Ты, - кажа Марцiн, - як сабе хочаш, а я надумаўся жанiцца: вазьму багатую жонку, яна мне пабудуе хату.

- Хто за такога гультая пойдзе замуж? - сьмяецца кот. - Ты-ж толькi любiш ляжаць на печы, у цябе i выгляд нечалавечы.

- Пойдзе! - кажа Марцiн. - Няма чаго сьмяяцца! Сама царэўна пойдзе. Iдзi, Марцiн, да цара. Скажы яму - так i так: пан Марцiн, па прозьвiшчу Глiнскi-Папялiнскi, сватаецца да тваёй дачкi. Ну i зрабi ўсё, як трэба: нагавары яму, што багацейшага за мяне пана ўва ўсiм царстве не знайсьцi...

- Цяжкую ты загадаў мне службу, пан Марцiн Глiнскi-Папялiнскi, - кажа кот.

- Нiчога, iдзi, а то папругi дастанеш! - пагразiў яму гаспадар.

- Ну што-ж, паспрабую шчасьця.

Нанасiў кот гультаю Марцiну яды ў запас, каб той з голаду не памёр, а сам выправiўся ў далёкую дарогу.

Iдзе ён, iдзе, прыходзiць у лес. Бяжыць насустрач заяц.

- Куды, кот, iдзеш? - пытаецца ён.

- Да цара.

- Чаго?

Кот падумаў i кажа:

- На суд...

- На якi суд?

- Праўды хачу дайсьцi.

- Якой праўды?

- А вось якой. Дзе што котка ўкрадзе або нашкодзiць - усё на ката звальваюць. Кот, кажуць, сьмятану зьлiзаў, кот сала ўкраў... А ката там i блiзка ня было. Не магу я пярпець такога паклёпу на сябе.

- Пайду хiба i я з табою! - кажа заяц.

- Чаго?

- Таксама на суд. Дзе што зайчыха зробiць - усё на зайца кажуць. Хто ў садзе прышчэпы папсаваў? Заяц! Каго сабакi ганяюць? Зайца! А там зусiм i ня заяц быў, а зайчыха. Не магу я такой няславы цярпець. Пайду да цара на суд.

- Дык што-ж ты - адзiн пойдзеш? -кажа кот. - Хто табе аднаму на судзе паверыць. Там трэба сьветкi мець.

- А ты чаму адзiн iдзеш?

- Ну, у мяне iншая справа. Там у мяне дзядзькi, бацькi, дзяды, браты жывуць. Усе па слову скажуць, мне i павераць. Вось каб ты набраў сотнi тры сьветак, тады можна сьмела iсьцi.

Як пакоцiцца заяц, як наробiць крыку на ўвесь лес:

- Дзядзькi, бацькi, дзяды, браты, бяжыце сюды!

Тут, як бачыш, з усiх бакоў пасыпалiся зайцы.

Назьбягалася iх цэлая чарада.

Прывёў кот Максiм зайцоў да царскiх палацаў. Бачыць - на дварэ вялiкi хлеў стаiць. Ён i кажа зайцам:

- Пачакайце вы ў гэтым хляве. Скончыцца мой суд, тады я вашу скаргу падам цару.

Зайцы паскакалi ў хлеў, а кот - бразь! - ды i зачынiў iх там на засаўку.

Iдзе ён да царскiх палацаў, падскокваючы, у лапкi плешчучы.

Узыходзiць на ганак, стукае ў дзьверы:

- Адчынiце!

Адчынiў яму салдат-вартавы.

- Чаго трэба? - пытаецца.

- Пакажы, дзе цар жыве.

Салдат паказаў.

Увайшоў кот Максiм у вялiкi пакой, а там цар сядзiць.

- Добры дзень, ваша вялiчаства-вымператарства!

- Добры дзень, каток! - адказвае цар. - Што скажаш?

- Ды вось прыслаў табе мой гаспадар пан Марцiн Глiнскi-Папялiнскi гасьцiнчыка.

- Дзе-ж той гасьцiнчык?

- У хляве.

Прыйшоў цар у хлеў, паглядзеў, а там поўна зайцоў, як зачынiць.

- Мусiць, дужа багаты твой гаспадар, калi гэтулькi зайцоў прыслаў? дзiвiцца цар. - Мусiць, у яго яшчэ больш ёсьць.

- Ён, панок-царок, такi багаты, што дай ты рады. Усяго ў яго многа, няма толькi гаспадынi ў пакоях. Прыслаў мяне тваю дачку сватаць.

Павёў цар ката ў палацы, накармiў, напаiў, ды яшчэ i на дарогу ў торбу даў. А пра дачку змаўчаў.

Вярнуўся кот Максiм дахаты. А яго гаспадар ледзьве дыхае: усе катовы запасы даўно паеў.

Разьвязаў кот торбу, дастаў адтуль усё, што з дарогi засталося, i пачаў кармiць гаспадара.

Акрыяў сяк-так пан Глiнскi-Папялiнскi ды пытаецца ў ката:

- Ну, што табе цар сказаў?

- Нiчога цiкавага, - кажа кот.

- Дык iдзi яшчэ раз да цара. Толькi нанасi мне больш яды ў запас.

Нанасiў кот яму яды, а сам зноў пайшоў да цара.

Прыходзiць у лес, а тут насустрач яму воўк:

- Куды iдзеш, кот?

- Да цара.

- Чаго?

- На суд.

I расказаў ваўку, на якi суд ён iдзе. Воўк кажа:

- Дык i я пайду з табою! Мяне таксама часта дарэмна лаяць.

- Аднаму табе суд не паверыць, - кажа кот.

- А ты чаму адзiн iдзеш?

- Што ты параўняўся зы мною. Мяне ўся царская радня ведае, а ад цябе навет сабакi ўцякаюць, калi дзе ўбачаць. У мяне там дзядзькi, бацькi, дзяды, браты...

- Дык што-ж мне рабiць?

Зьбяры сотнi тры сьветак, тады павераць.

Падскочыў воўк, аб зямлю стукнуў ды завыў на ўвесь лес:

- Дзядзькi, бацькi, дзяды, браты, бяжыце сюды!

Назьбiралася ваўкоў з усяго лесу.

Павёў iх кот Максiм да цара.

Прыходзяць на царскi двор. Нецярплiвыя ваўкi кажуць:

- Мы першыя пойдзем на суд.

- Не, - кажа кот, - мая скарга там даўно ляжыць. Як скончыцца мой суд, тады я падам вашу скаргу i вас паклiчу. А пакуль што пачакайце ў гэтым хляве.

Ваўкi падагнулi хвасты ды пацягнулiся ў хлеў. Як толькi зайшлi ўсе, кот бразь! - i зачынiў iх там. А сам падаўся ў палацы, у лапкi плешчучы.

Узыходзiць на ганак: стук, стук! Знаёмы салдат адчынiў яму. Кот проста да царскiх пакояў шыбае. Увайшоў да цара, добры дзень даў.

Перейти на страницу:
Вы автор?
Жалоба
Все книги на сайте размещаются его пользователями. Приносим свои глубочайшие извинения, если Ваша книга была опубликована без Вашего на то согласия.
Напишите нам, и мы в срочном порядке примем меры.
Комментарии / Отзывы
    Ничего не найдено.