Леонид Панасенко - Уратуйце нашы душы ! (на белорусском языке)

Панасенко Леонид

Уратуйце нашы душы ! (на белорусском языке)

Леанiд Панасенка

УРАТУЙЦЕ НАШЫ ДУШЫ!

Яшчэ нiколi ў жыццi ён не быў такi счаслiвы.

Усё сышлося, зладзiлася як мага лепей. У канторы - парадак. Нарэшце з'явiлiся грошы, а адкуль i як - што каму да гэтага. Дом - поўная чаша, жонка задаволеная жыццём, што з жанчынамi бывае астранамiчна рэдка, дзецi здаровыя. Што яшчэ, скажыце, трэба нармальнаму, сярэдняму чалавеку? Так, ён ведае, што не вызначаецца асаблiвым розумам i не дасягнуў вяршынь, ён ведае дзесяткi спакусаў, якiя недаступныя яму i будуць недаступнымi яго дзецям - i тым не менш шчаслiвы. Бо ведае ўсяму цану i мяжу. Ён даволi малады, Бог даў яму здароўе, дастатак i яшчэ - вось гэтае чароўнае юнае стварэнне, што сонна дыхае цяпер яму ў плячо. Зрэшты, якая лухта. Нiхто нiчога яму не даваў. Ён усё зрабiў сам, сам дасягнуў, здабыў, заваяваў. I калi ўжо дзякаваць за гэта, дык не Богу, не ўдачы, не выпадку, а сабе! Толькi сабе.

Ён усмiхнуўся ў цемры, ледзь прыўзняўся на локцi, вуснамi знайшоў плячо каханай, выгiн яе шыi. Неверагодна! Толькi аднойчы ў жыццi бачыў ён такiя шыi, калi выпадкова зайшоў у карцiнную галерэю i доўга ўстрывожана разглядаў партрэты даўнейшых майстроў, намагаючыся зразумець, што ў iх не так. Людзi як людзi, памерлi ўсе даўно, а нешта хвалюе, асаблiва вобразы жанчын. I калi ён месяцы тры таму спаткаў у запыленых i пракураных калiдорах канторы сваю фею, дык прайшоў бы, зразумела, мiма, каб не засвяцiла яму з туману клопатаў i штодзённасцi гэтая тонкая белая шыя. Ён загаварыў з дзяўчынаю, даведаўся, хто яна i з якога аддзела. Пасля, пры сустрэчах у калiдорах офiса, стаў спыняць яе, крыху гуллiва жартаваць, без нiякай задняй думкi.

Аднекуль пачулася музыка, i ён паглядзеў у бок закрытага шторкай iлюмiнатара. Там халодны красавiцкi акiян, плывучыя льды i нiколi раней не бачаныя iм айсбергi. Там, наперадзе, - Амерыка. Раскошная, яркая краiна, нечым падобная на iх велiзарны непатапляльны лайнер. Там, наперадзе, яшчэ тыдзень, а то i два, свята, а тут... Тут - галоўнае. Яго дзяўчынка, яго знаходка, дыямент, адшуканы на сметнiку жыцця.

Ён прыгадаў сваё нечаканае i крыху незвычайнае прызнанне ёй у каханнi.

Ён ужо даўно купiў за некалькi тысяч манет каюту другога класа на сама вялiкi ў свеце параход, якi рыхтаваўся ў сваё першае плаванне з Саўтгемптана да берагоў Амерыкi. Ён закiнуў справы, прадчуваючы Сама Вялiкае Свята свайго жыцця. Ён упiваўся гэтым прадчуваннем, выразна ў той жа час уяўляючы, што пасля падарожжа яго чакае звычайнае руцiннае жыццё, са сваiмi праблемамi i падкопамi, але гэта будзе потым, потым, а цяпер - Аддуха, Свята!

У гэтым эйфарычным стане, ужо склаўшы рэчы i аддаўшы апошнiя распараджэннi, ён абыходзiў кантору, развiтваўся, выслухоўваў жарты i пажаданнi, некаму абяцаў сувенiры i тут, як заўсёды ў калiдоры, сустрэў белашыюю дзяўчынку.

Ён узяў яе за рукi, гучна i весела загаварыў i раптам змоўк - у яго нават у роце перасохла, а язык здранцвеў, быццам ад наркозу.

Ён упершыню ўбачыў тое, чаго не заўважаў колькi месяцаў. Як прыгожа струменiцца па яе голай шыi танюткi срэбны ланцужок, як знiкае маленькi крыжык у мяккiм змроку лагчынкi...

- Што ж нам рабiць? - немаведама ў каго спытаўся Ён. - Разумееш, малеча. Вось я гляджу на твой крыжык i зусiм не думаю пра Бога, не магу пра яго думаць. У думках я выцалоўваю твае дзiвосныя грудзi, прытуляюся да iх вачамi, паколваю i казычу iх вейкамi. Бог пра гэта, дарэчы, ведае i даўно дараваў мне.

Дзяўчына маўчала. Яна апусцiла вочы, i Ён раптам зразумеў, што яго словы Ёй падабаюцца, што Яна ўспрымае iх як дзеянне i што калi Ён цяпер жа не скажа Ёй усяго, дык потым будзе iначай - горш цi наогул блага.

- Паслухайце, - сказаў Ён, пераходзячы на "вы" i горнучы Яе да сябе. Ён зусiм забыўся, дзе знаходзiцца, забыўся, што iх могуць убачыць. - Я паслязаўтра адплываю ў Амерыку. Я вас вельмi прашу, проста малю: складзiце мне кампанiю. Я буду чакаць вас у порце. Я ўжо чакаю.

- Добра, - слаба ўздыхнула Яна, i Ён, ашалелы ад нечаканага шчасця, пабег пераафармляць квiток.

I вось яго радасць побач! I хоць яны трое содняў запар п'юць шампанскае, дарагiя вiны i каньякi, хоць целы iх не паспяваюць астываць ад любоўнага агню, дыханне Яе па-ранейшаму чыстае i цнатлiвае, быццам дыханне дзiцяцi, а скура пахне кветнiкам - так думаў Ён, засынаючы i ўздыхаючы ад спакою i пяшчоты, разлiтых у кожнай клетачцы цела.

А карабель iх плыў, грукаючы ў трумах машынамi, свецячыся агнямi ўсiх адзiнаццацi жылых палубаў. Па-ранейшаму грымела i млява ўздыхала музыка ў яго кавярнях i рэстарацыях, кружылiся ў яе гуках закаханыя пары, мужчыны курылi i гулялi ў брыдж, пiлi, абмяркоўвалi сусветныя праблемы i жаночую прыгажосць частка зямнога свету рухалася ад аднаго мацерыка да другога.

Потым была ранiца. Яны заказалi сняданне ў каюту, Яна пiла шампанскае i многа смяялася. А яшчэ Яна дурэла ў тую ранiцу i, калi елi дэсерт, пачала вуснамi забiраць у яго ягады з марожанага (Ён нават не запомнiў - якiя), i чым гэта скончылася, нават сама нездагадлiвы цi па-пурытанску настроены чытач ужо, вядома, зразумеў.

Яны цешылiся раскошай гэтага плывучага палаца, пабывалi ва ўсiх яго барах i рэстарацыях, дзе бавiлi час каля дзвюх тысяч чалавек, i Ён паказваў Ёй мiльянераў i беднякоў-эмiгрантаў, але нi з кiм асаблiва не заводзiў знаёмстваў, бо перш за ўсё яны былi занятыя сабою.

Выявiлася, што яго маленькая фея выдатна танцуе. Ён з радасцю даведаўся, што яна любiць салодкае i баiцца цемры. Здаецца, на другi ж дзень Ён пералiчыў радзiмкi на яе целе, кожную пацалаваў i сказаў, што каб быў астролагам, дык будучыню прадказваў бы не па зорках, а па яе радзiмках. А ў адзiн з вечароў яго каханая ў размове працытавала нечыя вершы. Яны спадабалiся Яму. Ён спытаўся, чые гэта радкi, i Яна пачала чытаць Яму санеты Шэкспiра, i гэта было так хораша, што Ён слухаў, затаiўшы дыханне, хоць нiколi раней вершамi не цiкавiўся. А яшчэ... Зрэшты, гэта пусты занятак - апiсваць чужое шчасце. Якое б яно нi было, вялiкае цi малое, яго ўсё роўна трэба перажыць самому.

У той дзень яны вячэралi ў "Кавярнi Парызьен" i вярнулiся ў каюту рана.

Ён падхапiў Яе на рукi на парозе каюты, закружыў, потым апусцiў на ложак, пачаў нецярплiва расшпiльваць туфелькi...

- Я засынаю, пусцi мяне, любы, - сказала Яна праз нейкi час i адразу ж заснула, зняможаная ад хмелю кахання, ад iмi прыдуманага i здзейсненага свята, якое доўжылася ўжо чатыры цi пяць дзён.

На ёй не было нiчога, акрамя крыжыка, i Ён выцалаваў Яе ўсю, духмяную i цёплую, асцярожна датыкаючыся да ўсiх выгiнаў яе цела i ў душы дзiвячыся з гэтых сваiх пацалункаў: нiводнай жанчыны за ўсё сваё жыццё Ён так не цалаваў. Пад канец Ён пацалаваў крыжык на яе грудзях i патушыў начнiк.

Ён лёг на спiну i ўявiў зоркi, якiя бачыў на палубе, - калючыя, маленькiя, змерзлыя, - нездарма ж пад вечар так пахаладала.