Владимир Шитик - Пажаданне збылося, але (на белорусском языке) Страница 2

Некалькi першаклашак - во, драбнота! - нахабна глядзелi на яго i паўтаралi:

- Селiвонiк мазiла!

- Я вам дам мазiлу, - узлаваўся Слава i рушыў да малых.

Хлапчукi кiнулiся хто куды. Толькi адзiн, самы меншы, нешта прамарудзiў, i Слава даў яму штурхеля. Не надта моцнага, больш, каб напалохаць. Малы аказаўся няўклюдай, зачапiўся нагой за нагу i плюхнуўся тварам у пясок. Ён адразу ж падхапiўся i памчаўся за астатнiмi, а Слава заўважыў, што ў хлопца з носа паказалася кроў. "Гэтага яшчэ не хапала, падумаў Слава. I тут яго як пацягнула ўзняць вочы. Ён убачыў дырэктара, якi, стоячы ля акна, размаўляў па тэлефоне i строга глядзеў на яго. - Гэтага мне не хапала!" - нiякавата паўтарыў сабе Слава i паплёўся дадому.

А далей зноў было так, як яму ўяўлялася. Дырэктар сустрэў на аўтобусным прыпынку бацьку i расказаў, што Слава не толькi прапускае заняткi, а i крыўдзiць малых.

Слава пасля не спаў усю ноч. Не таму, што дасталося ад бацькi. Гэта здарылася не ўпершыню. I ў такiх выпадках, як бы горка нi было, ён засынаў хутка. Сёння ж ён на бацькавы словы нават не звярнуў увагi. Яго галава была занята iншым: няўжо збылося жаданне, якое прыйшло да яго ранiцай на ўроку, няўжо цяпер ён зможа заглядваць у будучыню? I чаму менавiта ў яго, Славы Селiвонiка, з'явiлася такая здольнасць, а не, скажам, у Косцiка Манцэвiча, самага лепшага вучня iх класа?

Нiчога пэўнага Слава так i не прыдумаў. Тым не менш быў вельмi рады: ён не падобны на iншых, ён умее прадбачыць будучыню, яму цяпер будуць зайздросцiць. I не падазраваў Слава, што чакаюць яго цяпер не шчаслiвыя хвiлiны, а адны непрыемнасцi...

Раней Слава нiколi не клапацiўся, што будзе потым. Будзе, i ўсё. Цяпер жа стаў баяцца нават думаць пра гэта "потым". Бо як задумаецца, то абавязкова спраўдзiцца, ды не добрае, а, наадварот, дрэннае. А галоўнае, няма яму нiякай карысцi ад гэтага.

Ну, што б, здавалася, не папярэдзiць яму сябе самога: гэтага не рабi, туды не хадзi, бо будзе так i так. Дык не. Як ужо сядзiш у класе, не вывучыўшы ўрока, то толькi тады даведаешся, чым скончыцца тваё гультайства. А што ў фiзiчным кабiнеце здарылася! Нават сорамна каму сказаць, што ўмееш прадбачыць будучыню. У той дзень кiраўнiк фiзiчнага гуртка чамусьцi запазнiўся. Усе хлопцы сядзелi цiха, чакалi. Аднаму Славу як хто калючак на стул панакiдаў. То туды сунецца, то сюды. Пакуль не зачапiў нагой нейкi провад i не вырваў яго з клемы. У кабiнеце нiбы маланка блiснула, а тады стала цёмна-цёмна. Толькi гут Славу ўявiлася: уваходзiць, нiбыта, кiраўнiк гуртка, пытаецца, што здарылася, i кажа: "Парушальнiкам тэхнiкi бяспекi не месца ў нашым гуртку. Так, рабяты?"

I нiхто не паспачуваў яму, Славу Селiвонiку, лепшаму футбалiсту ў класе: аднагалосна пастанавiлi выключыць яго з гуртка.

Хаця Слава i ведаў, што ў сваiх прадбачаннях не памыляецца, на гэты раз толькi пасмiхнуўся сам сабе. Не могуць хлопцы вынесцi яму такое суровае спагнанне. I ўзрадаваўся: нарэшце ён памылiўся.

На жаль, не памылiўся. Выключылi, аднагалосна. Што-што, а глядзець наперад ён, аказваецца, умеў. I тут, упершыню, Слава спалохаўся гэтага свайго ўмення. Ён зрабiўся маўклiвым, асцярожным. Клiчуць хлопцы на футбол, а ён выдумляе якую-небудзь прычыну, каб адмовiцца, бо лепш не пайсцi зусiм, чым загадзя ведаць, калi ты па варотах прамажаш. Не вывучыць урок - з класа збяжыць. Каб не папасцi ў аварыю - у аўтобус не сядзе...

I Косцiк, i астатнiя сябры спачатку пыталiся, што з iм. Ён адмоўчваўся. Як ты iм скажаш, калi i сам не надта разумееш, што гэта i адкуль узялося, калi нiякiх доказаў не маеш. Ну, i пайшла пра Славу пагалоска як пра чалавека несучаснага, няўстойлiвага. Слава нават пачаў чакаць, што яго неўзабаве на савет атрада паклiчуць, каб там справаздачу трымаў. Адным словам, жыццё пайшло туды-сюды, i ён скарыўся гэтаму. З заняткаў, каб не папасцi ў якую бяду, спяшаўся дадому i зачыняўся ў сваiм пакоi.

Афiшу, якая абвяшчала, што ў школу прыедзе касманаўт Павел Iванавiч Гушча, Слава прачытаў яшчэ ранiцай. На перапынку, калi ўсе вучнi былi на двары, ён зноў падышоў да аб'явы. Яму вельмi хацелася пабыць на сустрэчы з чалавекам, якi першы з людзей ступiў на Марс, калi ўдасца, пагаварыць нават з iм, параiцца. Бо аб космасе Слава марыў ледзь не з першага класа, хацеў, як вырасце, стаць касманаўтам. Яшчэ нядаўна ён быў упэўнены, што стане. А цяпер ужо - не. Што з таго, калi ён нават i пагаворыць з Гушчам? Варта таму толькi папытаць, як Слава вучыцца, як паводзiць сябе, цi добры ён сябар, i адразу ўсё скончыцца. Каму патрэбны двоечнiкi i недысцыплiкаваныя? Слава, як наяве, прадставiў сабе вынiк магчымай размовы з касманаўтам i адвярнуўся ад афiшы.

- Ты што такi засмучаны? - пачуў ён збоку чыйсьцi цiхi голас.

Слава падумаў, што гэта зноў ягонае славутае прадбачанне напамiнае аб сабе, i не адказаў.

- А ўсё-такi? - не адставаў голас.

Слава на ўсякi выпадак скасiў вочы. Побач стаяў незнаёмы чалавек i ўважлiва глядзеў на яго. Слава рашыў, што гэта нехта з бацькоў, i пацiснуў плячамi.

- Давай пройдземся, вунь да таго акна, - чалавек паказаў на другi канец калiдора i паклаў на Славiна плячо руку. - Ты хто?

- Слава Селiвонiк, - адкрыты ласкавы позiрк чалавека спадабаўся яму, выклiкаў давер.

- А я - Павел Iванавiч. Вось i пазнаёмiлiся. Так? То што ў цябе за бяда, Славiк?

У Славы аж перахапiла горла. Ну, канешне ж, ён ведае гэтага чалавека. Колькi разоў бачыў яго партрэты ў газетах, часопiсах, па тэлевiзары. Як гэта ён не пазнаў адразу!

Гушча глядзеў на яго, пасмiхаўся, i вясёлыя промнiкi-маршчынкi ва ўсе бакi разбеглiся ад яго вачэй. Потым Павел Iванавiч пасур'ёзнеў i сказаў:

- Калi гэта тайна, я прашу прабачэння.

Ад роспачы, што гэты чалавек возьме зараз i пойдзе, у Славы на вачах выступiлi слёзы. Ён ледзь не крыкнуў:

- Не, не...

- Ты, напэўна, хочаш стаць касманаўтам?

Слава толькi матнуў галавой, баючыся словамi парушыць сваё шчасце.

- Усё залежыць ад цябе... - пачаў быў Гушча, але запнуўся i спытаў: Не ўсё, так?

- Ага, - выдавiў з сябе Слава i раптам адчуў палёгку: з гэтым чалавекам не трэба таiцца. - Я стаў бы касманаўтам. Але я... прадбачу.

Павел Iванавiч, нiбы яму было ўсё зразумелым, згодна кiўнуў галавой i папрасiў:

- Калi ласка, падрабязней.

На iмгненне Славу зноў ахапiў адчай: раптам Гушча не зразумее. Аднак вагаўся нядоўга. Павел Iванавiч не абы-хто, касманаўт, ён усё зразумее. I пачаў расказваць, баючыся аднаго, каб раптам не зазвiнеў званок i не перашкодзiў iм.

Гушча слухаў уважлiва, сур'ёзна. Калi Слава скончыў, нейкi час задумлiва маўчаў. Потым спытаў:

- Прадбачаннi бываюць толькi кепскiя?

- Успамiнаць боязна.

- Хочаш iх пазбавiцца?

- Вельмi...

- Так, так, - заклапочана прамовiў Павел Iванавiч. - Якi ў вас наступны ўрок?

- Фiзiка...

- Што гавораць твае прадбачаннi?

- Я ж у касманаўты збiраюся, - з дакорам адказаў Слава.