Лидия Адамович - Кветкi самотнай князёўны (на белорусском языке) Страница 26

- А я веру ў каханне! - запярэчыў Мiкола. - Петрарка i Лаура... Неферцiцi i Эханатон... Рамэа i Джульета...

- Сцiхнi! - Антось адкiнуў убок галiнку. - Петрарка нiколi не падыходзiў да Лауры, ён кахаў сваё каханне, сваю фантазiю. Рамэа i Джульета - думка, хаця такое i можа здарыцца ў час закаханасцi. Але што ж потым? Неферцiцi? Так, яна сiмвал не толькi прыгажосцi, але i мудрасцi, дапамагала мужу ў рэформах. У iх было шасцёра дачок. Неферцiцi прыхiльна сустрэла рэлiгiйную рэформу Эханатона. Кажуць, да пары збан ваду носiць. Праз дваццаць гадоў сямейнай iдылii фараон закахаўся ў жанчыну маладую, у Кiю. Неферцiцi пакiнула мужа i замкнулася ў палацы, якi ён раней пабудаваў ёй. Кiя была авантурысткай, але аслеплены фараон не бачыў гэтага. Яго напаткала д'ябальскае каханне, прага да цела. Замест любовi боскай, якая была памiж iм i Неферцiцi, любовi, сяброўства, ён выбраў д'ябальскае. Немалады i хворы фараон пад прымусам Кii выжыў Неферцiцi з яе палаца, сцёр яе адлюстраваннi са сцен i намаляваў Кiю. Палюбоўнiца дамаглася афiцыйнага тытула фараона - суправiцельнiцы. Ёй пры жыццi была зроблена залатая труна. Але з вышынi сваёй Кiя бразнулася нiц. Падрабязнасцяў гэтага вучоныя пакуль не ведаюць. У Кii адабралi палацы i аддалi iх дочкам Неферцiцi. Яе iмя пасаскрабалi са сцен i сасудаў. Адабралi i труну. Час смерцi Кii i далейшы лёс фараона невядомы. Але дакладна вядома, што Неферцiцi перажыла iх абодвух. Яна выдала замуж дачок, але так i не дачакалася ўнукаў. Дочкi былi бясплоднымi. Напэўна, так пакараў Бог род фараона. Малодшая дачка Неферцiцi выйшла замуж за фараона Тутанхамона. Неферцiцi памерла на чацвёртым годзе яго кiравання. Але i ён доўга не пражыў. У ягонай пахавальнi ў шкатулцы захавалiся дзве малюсенькiя мумii мёртванароджаных ягоных дзяцей. Удава Тутанхамона болей замуж не выйшла. Так на дачцэ Неферцiцi Анхесенпаатон i скончылася васемнаццатая дынастыя егiпецкiх фараонаў, сышла з гiстарычнай арэны калiсь вялiкая i дружная сям'я Эханатона i Неферцiцi. А ўсяму вiною блуд фараона...

Усе моўчкi глядзелi на вогнiшча. Галя паднялася i пайшла спаць у палатку. Мiкола пайшоў правесцi яе, аб нечым размаўляў з дзяўчынай. А калi тая схавалася ў палатцы, ён аслупянела запынiўся i амаль хвiлiну пазiраў некуды ў цемру.

- Што з табою? - аклiкнуў яго Анатоль.

Той здрыгануўся i моўчкi вярнуўся да вогнiшча. Праз хвiлiну ў стане паказаўся Алесь. Гайва ажывiлася, пачала жартаваць.

- Пацалуй мяне перад хлопцамi! - шапнула яму на вуха. - Апошнi iспыт. Тады паверу, што кахаеш!

Алесь упарта маўчаў.

- Можа, спаць пойдзем? - спытаў у хлопцаў Мiкола. - Туман над рэчкаю, да сну хiлiць...

- А вось калi Алесiк пацалуе мяне, тады i пойдзем! - засмяялася Гайва i падставiла хлопцу шчаку. Але той не пацалаваў. Гайва надзьмула вусны i ўскочыла з бярвенца.

- Пайшлi, Маруся, дадому! - паклiкала яна.

Дзяўчаты развiталiся. Алесь i Анатоль узялiся правесцi iх дахаты. Калi яны адышлiся на некалькi метраў ад лагера, пачулi страшэнны крык Мiколы, хлопец крычаў не сваiм голасам. Яны кiнулiся назад. Збялелы, перапалоханы Мiкола сядзеў на каленях ля Галiнай палаткi, а дзяўчына сонна лыпала вачыма, пацiраючы шыю.

- Вось у гэтае месца! - паказваў на Галiну шыю Мiкола.

Рукi ў яго трэслiся.

- Скура не пракушана, - шаптаў ён. - Яна ў Галi так энергiю забiрала - як вампiр кроў смокча. Прыцiснулася вуснамi да шыi - i забiрала энергiю. Яна ў лесе стаяла за дрэвамi, пакуль мы сядзелi ля вогнiшча. Чакала. Я бачыў яе ў падзямеллi...

- Хто гэта быў? - спытаў Антось. - Жанчына? Ты яе ведаеш?

- Соф'я... - трасучыся, вымавiў Мiкола. - Аленчына мацi...

- Казкi ўсё гэта! - працягнуў Анатоль.

- Не казкi! - перабiў яго Антось. - Соф'я - энергетычны вампiр. Яе астральнае цела выходзiць у час сну i забiрае ў людзей энергiю. Калi Соф'я памрэ, цела яе застанецца ружовым у труне, бо астрал будзе падтрымлiваць яго, сiлкаваць энергiяй. Трэба забiць асiнавы кол на яе магiле, калi памрэ, iнакш яна доўгi час будзе мучыць людзей i мёртвая...

Маруся здрыганулася. Усе баялiся заставацца ў лагеры. Мiкола прапанаваў пайсцi начаваць да ягонага бацькi.

- Нам трэба ўсю ноч малiцца, - прамовiў Антось.

I яны рушылi ў бок вёскi.

Ля хаты дзядзькi Адася Маруся развiталася i пайшла спаць.

Галя прапанавала Анатолю пайсцi да яе.

- Людзi смяюцца, што я то ў палатцы начую, то ў Адася, - сказала яна. Хопiць дзьмуцца на мяне. Я табе дарую тое, што ты з Марусяй абдымаўся...

- Я з ёю не абдымаўся! - раўнуў на яе Анатоль. - Мне раўнiвая жонка не патрэбна!

I скiраваў у двор.

Гайва стаяла памiж Мiколам i Алесем i смяялася.

- Галя, пойдзем начаваць да дзядзькi? - жартавала яна.

Тая, развiтаўшыся, пайшла дахаты адна.

- Ну што ж, - Гайва горда ўзняла галаву, - iдзiце, хлопцы, сабе спiце! А я пагуляю... Адна... Вось Алесiк не пацалаваў мяне, значыць, не кахае...

Мiкола тым часам цмокнуў дзяўчыну ў шчаку. Яна засмяялася.

- Да пабачэння! - скрывiўшы вусны, прамовiў Алесь i пайшоў ад iх.

Гайва сцiхла. Ёй стала крыўдна i адначасова сорамна. Яна памкнулася была пабегчы за Алесем, але не рашылася.

- Хлопцы, iдзiце ў хату! - загадаў Антось. - Я правяду Гайву, мне трэба з ёю пагаварыць...

Анатоль стомлена паплёўся за Мiколам да дзвярэй.

Калi падышлi да хаты дзеда Ўладыморыка, Антось стаў насупраць Гайвы i прамовiў:

- Памятай, у цябе брат вялiкi чалавек, князь, дырэктар фiрмы, а ты пустая i дурная... Цябе нiколi не пакахае нiводзiн хлопец, бо ты кiдаешся iмi, зневажаеш. Табе здаецца, што ты - каралева, а на самай справе - дзяўчынка на ноч... Так, хто першы пацалуе!..

Гайва з размаху стукнула яго па твары.

- Дзякуй, - пацёр шчаку Антось. - Можа, паразумнееш! Другi табе праўду нiколi не скажа, а выкарыстае тваё глупства ў сваiх мэтах... Хлопцы любяць дурненькiх, без гонару, пустых, як збанок той, што валяецца ў дзеда Ўладыморыка ля сабачай будкi...

* * *

Горкiмi здавалiся першыя яблыкi, горкiмi былi малiны i ўвесь свет для Зоськi, асаблiва калi яна падыходзiла да люстэрка. Увесь яе твар быў пабiты прышчамi. Хоць i працавала яна бiблiятэкаркай пасля заканчэння тэхнiкума, хоць i кнiжкi цiкавыя чытала i шмат ведала, але нiводзiн з хлопцаў нiколi не запрашаў яе да танцаў. Вось i Матрунiн Алесь. Хутка будзе настаўнiкам у iхняй школе. Цiкавы i добры хлопец, заўсёды ёсць з iм аб чым пагаварыць, а як танцы, дык мiма праходзiць.

Зоська нашчыпала цыбулi ў боршч i памкнулася ўжо iсцi ў хату, як праз плот яе гукнула жанчына ў ружовым халаце. Гэта была госця дзядзькi Рыгора.

- У цябе памада для губ ёсць, прыгажуня? - папыталася ў яе жанчына. - Нясi мне сюды!

Зоська паслухмяна пайшла ў хату i прынесла.

- Завi мяне Соф'я, - сказала жанчына, малюючы вусны. - На каву не хочаш мяне запрасiць?

- Хадземце, - сцiпла адказала Зоська.

Соф'я ўладкавалася на стуле i чакала, пакуль дзяўчына згатуе пiтво. Затым, адсёрбваючы гарачую каву, мовiла:

- Дапамажы мне ў адной справе. Трэба дзядзьку Рыгора прычараваць... А ў цябе ёсць хлопец? - зыркнула на яе вачыма, згледзела на падваконнiку сшытак, разгарнула. - Ой, Алесь, Алесь... Вершы яму пiшаш? Давай i Алеся твайго прычаруем, га?

- Не, мне не трэба! - адмовiлася Зоська.

- Тады дазволь люстэркам тваiм, тым, вялiкiм, што ў калiдоры, пакарыстацца. Мне трэба зараз. На сенавал яго мне аднясi!

- А самi вы не можаце? - павысiла голас Зоська. - Я ж вам не рабыня!

- Не пiшчы, казяўка! - скрывiлася Соф'я. - Маё каханне вышэй за вас усiх! Усе вы - нiкчэмнасць!

Яна зняла са сцяны люстэрка i пайшла з iм на сенавал да Рыгора.

- Свечкi будзеце палiць? - крыкнула ёй услед Зоська. - Хлеў не спалiце.

Соф'я палезла ў кiшэню халата i выцягнула адтуль маленькую кнiжачку, на вокладцы якой быў намаляваны д'ябал i розныя незразумелыя знакi.

- Чорная магiя, дурнiца! - скрывiла вусны Соф'я. - Будзеце мяне баяцца ўсе як агню!

I палезла па драбiнах на гарышча ў хляве.

Зоська спужана лыпала вачыма, затым пабегла, замкнула сваю хату i накiравалася ў двор бабы Сашы.

Старая пякла аладкi. Запрасiла Зоську пачаставацца. Тая расказала бабцы аб усiм, што здарылася.

- Трэба Ўладыморыка паклiкаць, пайшлi! - знайшлася бабка Саша.

I яны заспяшалiся да дзеда. Дома быў Вайдаш. Ён прыветлiва сустрэў бабку i Зосю, прапанаваў сядаць, пачаставаў мёдам, а сам пайшоў у сад за дзедам. Уладыморак выслухаў iхнi аповяд, i яны ўсе, разам з Вайдашам, вырашылi пайсцi да Рыгора. Таго дома не аказалася. Аўдоцця, якая ведала ўсе вясковыя навiны, сказала, што Рыгор яшчэ ўчора вечарам паехаў у горад. Тады яны пайшлi да хлява. Раптам дзверы самi расчынiлiся, падняўся буран, раскiдаў па двары сена, закружыўся вiхор... Страшэнны крык пачуўся з хлява... Калi ўсё сцiхла, Вайдаш, пачакаўшы крышку, падняўся на гарышча. Тое, што ён убачыў, прымусiла яго здрыгануцца. Цела Соф'i нейкiм дзiўным чынам было рассечана на дзве часткi, якiя знаходзiлiся па розных баках вялiкага люстэрка...

Залацiстыя купалы i зялёныя сцены велiчна паўсталi перад Аленкай, калi яна, пасля наведвання магiлы бабулькi, прыйшла ў Жыровiцкi манастыр. Утульнасць, спакой i цiшыня ўладарылi тут. Ступiла за зялёныя вароты - i адкрыўся ёй другi свет, невядомае дагэтуль жыццё... Iшла Аленка сюды ўжо, каб застацца... Тут усё прачынаецца рана. Аленка паспела да ранiшняй службы. Пазнала сваiх сясцёр - замкнутая, маўклiвая сястра Марыя. На вiд ёй год васемнаццаць. Жывая, усмешлiвая Стэфанiя, год дваццацi. У яе было першае каханне, вяселле. А з войска ён вярнуўся не да яе... Каханне - падман. Гануля - прыгожая, гнуткая. У жыццi не знайшла сябе. Лёс не даў збыцца яе планам i марам. Цяпер усё суцяшэнне - у Богу. Вольга нiяк не зразумее, чаму навокал так шмат злых людзей, таму знайшла прытулак у Бога. Горкае расчараванне ў людзях прывяло сюды i Кацярыну. Загiнулi ў аварыi родныя Святланы i Алены. За грахi бацькоў-п'янiц прыйшла малiцца Таццяна. Так i не ўладкавалiся ў жыццi Дар'я i Iрына. Такi лёс манашак i старэйшых. Зараз усе сёстры моляцца за жывых сваякоў i памерлых...