Пётр из Дусбурга. Хроника земли Прусской. Текст, перевод, комментарий - Петр из Дусбурга Страница 22

cum omnia essent gelu intensissimo indurata, assumptis peregrinis predictis, quorum desiderium accensum fuit ad reprimendam audaciam Pruthenorum, accesserunt ad territorium Reysen et occisis ibi et captis plurimis hominibus processerunt ad fluvium Sirgune, ubi hoc, quod diu optaverant, sunt experti. Invenerunt enim Pruthenorum magnum exercitum congregatum in armis et paratum jam ad prelium. Quos dum viriliter aggrederentur, conversi sunt in fugam. Sed dux Pomeranie et Samborius frater ejus, magis experti in bello Pruthenorum, vias circa indagines cum suis armigeris occupaverunt, ne quis posset evadere, et extunc percusserunt peccatores in ira sua. Ibi gladius milicie Cristiane vibratus carnes infidelium devoravit, hic lancea non casso perlata est vulnere, quia Prutheni nec huc nec illuc poterant declinare a facie persequentis, et facta fuit magna strages in populo Pruthenorum, quia ceciderunt illo die ultra quinque milia interfecti. Hoc facto peregrini omnes cum gaudio ad propria sunt reversi, laudantes clemenciam salvatoris.

12. De edificacione castri de redino et visione mirabili cujusdam fratris ibidem

Anno domini MCCXXXIIII frater Hermannus magister, Pruthenis jam eliminatis a terra Colmensi, congregato exercitu fratrum et armigerorum edificavit castrum de Redino ante solitudinem, que fuit inter terram Pomesanie et Colmensem, in illo loco, ubi continuus insultus fuerat Pruthenorum, et introitus ad terram Colmensem. In hoc castro fuit quidam frater, qui illusus fraude dyaboli estimabat veraciter, quod in ordine domus Theutonice non posset animam suam salvare, proponens in animo suo, quod vellet ingredi ordinem strictiorem. Quo facto, vidit in somnis beatos Bernardum, Dominicum, Franciscum, Augustinum, cum suis fratribus precedere, quos cum lacrimis rogans petivit, ut eum in confratrem assumerent, at illi singuli denegabant. Postremo venit beata virgo Maria cum fratribus domus Theutonice pluribus, quam ipse cepit humiliter implorare, rogans, ut eum saltem in consorcio fratrum suorum permitteret remanere. Cui virgo beata: non expedit, quia tibi videtur, quod ordo tuus sit adeo laxus, quod nihil sit in eo, in quo secundum desiderium tuum possis pati. Et elevans singulorum fratrum palia, ostendit vulnera et plagas, quibus fuerant ab infidelibus interfecti pro defensione fidei, et ait: num videtur tibi, quod isti fratres tui sint aliquid passi pro nomine Jesu Cristi? Et hoc dicto disparuit visio. Et ille frater evigilans reversus ad se, processit ad capitulum, ubi fratres fuerant congregati, et quod prius temere de proposito suo illis denudavit, hoc modo tanquam sapiens et expertus humiliter revocans tanquam erroneum, visionem, quam viderat, omnibus publicavit. Qui frater in dei servicio perseverans non longe postea ab infidelibus est occisus.

13. De adventu marchionis misnensis

Hoc tempore nobilis et illustris ille deo devotus princeps Henricus marchio Misnensis cum quingentis viris nobilibus et in armis expeditus multoque diviciarum apparatu venit ad terram Prussie. Hujus viri animus et totus conatus ad destructionem infidelium et ad Cristianorum terminos dilatandos fuerat inclinatus.

14. De destructione plurium castrorum et subjugacione pomesanorum

In terra Pomesanie fuit quoddam territorium dictum Reysen, in quo viri famosi et bellatores strenui morabantur, quos dictus princeps, mittens manum ad aratrum, et non resipiciens retro, viriliter est aggressus rapina et incendio et multa sanguinis infidelium effusione sepius devastando. Castrum ipsorum, situm circa fluvium Mockeram, et omnia propugnacula, que habebant in illo loco, qui dicitur Stumo, circa Postelin, circa Rysenburgk et Rysenkirchen, circa stagnum Drusine et Wildenbergk, occisis et captis infidelibus, potenter expugnavit, et in cinerem redigendo terre alteri coëquavit. Sed quam potenter quamque viriliter prefatus marchio tanquam leo, qui ad nullius pavet occursum, dictas gentes impugnavit, nemo posset verbis aut calamo singulariter explicare. Tamque infestus fuit eis in bello, quod se fidei et fratribus subdiderunt. Et secundum pacta et libertates, que ipsis tunc dabantur, alii neophiti postea regebantur.

15. De quibusdam navibus bellicis et recessu marchionis

Sapiens semper sapienter agit, et multis periculis precavet in futurum. Unde idem dominus marchio tanquam vir providus et prudens mandavit sibi parari duas naves bellicas, quarum minor dicebatur Pilgerim, major Vridelant vocabatur, quod sonat in latino: peregrine pacifica terram. Et vere nomen habebant a re. Fecerunt enim multa bona pacis fildelibus terre Prussie. Per dictas naves duo castra Elbingus et Balga edificata fuerunt, et recens mare purgatum fuit ab insultu infidelium, quod in eo nullus audebat de cetero comparere. Hec naves post multos annos in stagnum Drusine sunt submerse. Completo itaque peregrinacionis sue voto, idem princeps, relinquens in Prussia multam miliciam pro edificacione castri de Elbingo, ad propria est reversus.

16. De bello pogesanorum et edificacione castri de elbingo

Subjugatis per dei graciam Pomesanis magister et fratres contra Pogesanos bellandi acies direxerunt. Unde magister cum fratribus et peregrines, quos dominus marchio Misnensis reliquerat, precedentibus navibus illis cum hiis, que ad edificacionem fuerant necessaria, venit ad terram Pogesanie, ad insulam illam, ut quidam dicunt, que est in medio fluminis Elbingi, in illo loco, ubi Elbingus intrat recens mare, et erexit ibi castrum, quod a nomine fluminis Elbingum appelavit, anno dominice incarnacionis MCCXXXVII. Aliqui referunt, quod idem castrum postea ab infildelibus fuerit expugnatum, et tunc ad eum locum, ubi nunc situm est, translatum, et circa ipsum civitas collocata.

17. De quodam miraculo

Multa bella gloriose gesta sunt contra Pogesanos per fratres de Elbingo, que nullus posset ad plenum scribere vel dictare. Unum tamen ponam factum notabile. Quadam die fratres de Elbingo cum paucis armigeris secuti fuerunt magnum exercitum Pruthenorum, qui predam receperat in districtu ipsorum, et dum jam convenire debebant ad prelium, Prutheni effugerunt omnes, preter unum, quem captum abduxerunt. Qui, cum videret tam paucos debellatores in exercitu fratrum, quesivit, ubi plures essent? Responsum fuit ei, quod non fuissent plures. At ille: certe nos vidimus totum campum plenum viris armatis, in vestitu omnino similes fratribus et in armis, et propter hoc exercitus noster in fugam fuit conversus. Hoc idem Pogesani, qui in hoc exercitu fuerunt, post conversionem suam ad fidem Cristi publice sunt confessi. Pogesani ergo, quantumcunque graves fuerunt fratribus in bello, videntes hoc miraculum, non valentes eciam impugnacionem fratrum continuam sustinere, datis obsidibus, duram cervicem suam, et colla indomita fidei et fratribus submiserunt.

18. De bello fratrum contra warmienses, barthos et nattangos et morte plurium fratrum et cristianorum