Джонатан Свифт - Падарожжы Гулiвера (на белорусском языке) Страница 3

6

Мiж тым у палацы Бельфабарак, у самай далёкай зале, iмператар сабраў тайную нараду, каб вырашыць, што рабiць з Гулiверам.

Мiнiстры i саветнiкi спрачалiся мiж сабой дзевяць гадзiн.

Адны гаварылi, што Гулiвера трэба як мага хутчэй забiць. Калi Чалавек-Гара парве свой ланцуг i ўцячэ, ён можа растаптаць усю Лiлiпуцiю. А калi ён не ўцячэ, то iмперыi пагражае страшэнны голад, бо кожны дзень ён будзе з'ядаць хлеба i мяса больш, чым патрэбна для таго, каб пракармiць тысячу семсот дваццаць восем лiлiпутаў. Гэта падлiчыў адзiн вучоны, якога запрасiлi на тайную нараду, таму што ён вельмi добра ўмеў лiчыць.

Другiя даказвалi, што забiваць Куiнбуса Флестрына гэтак жа небяспечна, як i пакiнуць яго жывым. Ад разлажэння такога велiзарнага трупа можа пачацца чума не толькi ў сталiцы, але i па ўсёй iмперыi.

Дзяржаўны сакратар Рэльдрэсель папрасiў у iмператара слова i сказаў, што Гулiвера не трэба забiваць, ва ўсякiм выпадку да таго часу, пакуль не будзе пабудавана новая крапасная сцяна вакол Мiльдэнда. Чалавек-Гара з'ядае хлеба i мяса больш, чым тысяча семсот дваццаць восем лiлiпутаў, але затое ён, вiдаць, i працаваць будзе за дзве тысячы лiлiпутаў. Акрамя таго, у выпадку вайны ён можа абаранiць краiну лепш, чым пяць крэпасцей.

Iмператар сядзеў на сваiм троне пад балдахiнам i слухаў, што гавораць мiнiстры.

Калi Рэльдрэсель скончыў, ён кiўнуў галавой. Усе зразумелi, што словы дзяржаўнага сакратара яму спадабалiся.

Але ў гэты час устаў са свайго месца адмiрал Скайрэш Балгалам, камандзiр усяго флоту Лiлiпуцii.

- Чалавек-Гара, - сказаў ён, - самы дужы з усiх людзей на свеце, гэта праўда. Але якраз таму яго i трэба пакараць смерцю як мага хутчэй. Бо калi ў час вайны ён надумае далучыцца да ворагаў Лiлiпуцii, то дзесяць палкоў iмператарскай гвардыi не змогуць з iм справiцца. Зараз ён яшчэ ў руках лiлiпутаў, i трэба дзейнiчаць, пакуль не позна.

Казначэй Флiмнап, генерал Лiмток i суддзя Бельмаф згадзiлiся з думкай адмiрала.

Iмператар усмiхнуўся i кiўнуў адмiралу галавой - i не адзiн раз, як Рэльдрэселю, а два разы. Вiдаць было, што гэтая прамова спадабалася яму яшчэ больш.

Лёс Гулiвера быў вырашаны.

Але ў гэты час дзверы расчынiлiся, i ў залу тайнай нарады ўбеглi два афiцэры, якiх прыслаў да iмператара начальнiк варты. Яны сталi перад iмператарам на каленi i далажылi аб тым, што здарылася на плошчы.

Калi афiцэры расказалi, як лiтасцiва абышоўся Гулiвер са сваiмi палоннымi, дзяржаўны сакратар Рэльдрэсель зноў папрасiў слова.

Ён сказаў яшчэ адну доўгую прамову, у якой даказваў, што баяцца Гулiвера не трэба i што жывы ён будзе куды больш карысны iмператару, чым мёртвы.

Iмператар вырашыў памiлаваць Гулiвера, але загадаў адабраць у яго велiзарны нож, пра якi толькi што расказалi афiцэры варты, а разам з тым i iншую зброю, калi яна будзе знойдзена пры вобыску.

7

Абшукаць Гулiвера было даручана двум чыноўнiкам. Знакамi яны растлумачылi Гулiверу, што патрабуе ад iх iмператар.

Гулiвер не захацеў з iмi спрачацца. Ён узяў абодвух чыноўнiкаў у рукi i апусцiў спачатку ў адну кiшэню кафтана, затым у другую, а потым перанёс iх у кiшэнi штаноў i камiзэлькi.

Толькi ў адну патайную кiшэню Гулiвер не пусцiў чыноўнiкаў. Там у яго былi схаваны акуляры, падзорная труба i компас.

Чыноўнiкi прынеслi з сабой лiхтар, паперу, пёры i чарнiла. Цэлыя тры гадзiны корпалiся яны ў кiшэнях Гулiвера, разглядаючы рэчы i складаючы вопiс.

Скончыўшы сваю работу, яны папрасiлi Чалавека-Гару дастаць iх з апошняй кiшэнi i спусцiць на зямлю.

Пасля гэтага яны пакланiлiся Гулiверу i панеслi складзены вопiс у палац.

Вось ён - слова ў слова:

"Вопiс прадметаў, знойдзеных у кiшэнях Чалавека-Гары:

1. У правай кiшэнi кафтана мы знайшлi вялiкi кавалак грубага палатна, якi па сваёй велiчынi мог бы быць дываном для параднай залы палаца Бельфабарак.

2. У левай кiшэнi знайшлi велiзарны срэбны куфэрак з вечкам. Вечка такое цяжкае, што мы самi не маглi падняць яго. Калi па нашаму патрабаванню Куiнбус Флестрын прыўзняў вечка свайго куфэрка, адзiн з нас залез усярэдзiну i тут жа правалiўся вышэй каленяў у нейкi жоўты пыл. Цэлае воблака гэтага пылу ўзнялося ўгору i прымусiла нас чхаць да слёз.

3. У правай кiшэнi штаноў знаходзiцца велiзарны нож. Калi паставiць яго старчма, ён будзе вышэй чалавечага росту.

4. У левай кiшэнi штаноў знойдзена нябачаная ў нашых краях машына з жалеза i дрэва. Яна такая вялiкая i цяжкая, што, нягледзячы на ўсе нашы намаганнi, нам не ўдалося скрануць яе з месца. Гэта перашкодзiла нам агледзець машыну з усiх бакоў.

5. У правай верхняй кiшэнi камiзэлькi ляжыць цэлы стос прамавугольных, зусiм аднолькавых лiстоў, зробленых з нейкага невядомага нам белага i гладкага матэрыялу. Увесь гэты стос - вышынёй з палову чалавечага росту i таўшчынёй у тры абхваты - прашыты тоўстымi вяроўкамi. Мы ўважлiва агледзелi некалькi верхнiх лiстоў i заўважылi на iх рады чорных таямнiчых знакаў. Мы мяркуем, што гэта лiтары невядомай нам азбукi. Кожная лiтара велiчынёй з нашу далонь.

6. У левай верхняй кiшэнi камiзэлькi мы знайшлi сетку памерам з рыбалоўную, але зробленую так, што яна можа зачыняцца i адчыняцца накшталт кашалька. У ёй ляжыць некалькi цяжкiх прадметаў з чырвонага, белага i жоўтага металу. Яны рознай велiчынi, але аднолькавай формы - круглыя i плоскiя. Чырвоныя - вiдаць, з медзi. Яны такiя цяжкiя, што мы ўдвух ледзь маглi падняць такi дыск. Белыя - вiдаць, срэбныя - меншыя. Яны падобныя на шчыты нашых воiнаў. Жоўтыя - вiдаць, залатыя. Яны крыху большыя за нашы талеркi, але вельмi цяжкiя. Калi толькi гэта сапраўднае золата, то яны павiнны каштаваць вельмi дорага.

7. З правай нiжняй кiшэнi камiзэлькi звешваецца тоўсты металiчны ланцуг, вiдаць, срэбны. Гэты ланцуг прымацаваны да вялiкага круглага прадмета, якi знаходзiцца ў кiшэнi i зроблены з таго ж металу. Што гэта за прадмет, невядома. Адна яго сценка празрыстая, як лёд, i праз яе добра вiдаць дванаццаць чорных знакаў, размешчаных па крузе, i дзве доўгiя стралы.

Унутры гэтага круглага прадмета, вiдаць, сядзiць нейкая таямнiчая iстота, якая не перастаючы стукае не то зубамi, не то хвастом. Чалавек-Гара растлумачваў нам - часткова словамi, а часткова жэстамi - што без гэтай круглай металiчнай скрынкi ён бы не ведаў, калi яму ўставаць ранiцой i калi класцiся вечарам, калi пачынаць працу i калi яе канчаць.

8. У левай нiжняй кiшэнi камiзэлькi мы бачылi рэч, падобную на рашотку дварцовага саду. Вострымi прутамi гэтай рашоткi Чалавек-Гара расчэсвае сабе валасы.

9. Закончыўшы абследаванне кафтана i камiзэлькi, мы агледзелi рэмень Чалавека-Гары. Ён зроблены са скуры нейкай велiзарнай жывёлiны. З левага боку на iм вiсiць меч даўжынёй больш чым у пяць разоў за сярэднi чалавечы рост, а з правага - мяшок, падзелены на два аддзяленнi. У кожным з iх могуць лёгка змясцiцца тры дарослыя лiлiпуты.

У адным з аддзяленняў мы знайшлi мноства цяжкiх i гладкiх металiчных шароў велiчынёй з чалавечую галаву; другое да краёў запоўнена нейкiмi чорнымi зярнятамi, даволi лёгкiмi i не надта буйнымi. Мы, змаглi змясцiць у сябе на далонi некалькi дзесяткаў гэтых зярнят.

Такi падрабязны вопiс рэчаў, знойдзеных пры вобыску ў Чалавека-Гары.

У час вобыску вышэйназваны Чалавек-Гара паводзiў сябе ветлiва i спакойна".

Пад вопiсам чыноўнiкi паставiлi пячатку i падпiсалiся:

Клефрын Фрэлок, Марсi Фрэлок.

8

На другую ранiцу перад домам Гулiвера выстраiлiся войскi, сабралiся прыдворныя. Прыехаў i сам iмператар са свiтай i мiнiстрамi.

У гэты дзень Гулiвер павiнен быў аддаць iмператару Лiлiпуцii сваю зброю.

Адзiн чыноўнiк гучна чытаў вопiс, а другi бегаў па Гулiверу з кiшэнi ў кiшэню i паказваў яму, якiя рэчы патрэбна даставаць.

- Кавалак грубага палатна! - пракрычаў чыноўнiк, якi чытаў вопiс.

Гулiвер паклаў на зямлю сваю насоўку.

- Срэбны куфэрак!

Гулiвер дастаў з кiшэнi табакерку.

- Стос гладкiх белых лiстоў, прашытых вяроўкамi!

Гулiвер паклаў побач з табакеркай сваю запiсную кнiжку.

- Доўгi прадмет, падобны на садовую рашотку.

Гулiвер дастаў грабеньчык.

- Скураны пояс, меч, падвойны мяшок з металiчнымi шарамi ў адным аддзяленнi i чорнымi зярнятамi - у другiм!

Гулiвер адшпiлiў пояс i паклаў яго на зямлю разам са сваiм корцiкам i мяшочкам, у якiм ляжалi кулi i порах.

- Машына з жалеза i дрэва! Рыбалоўная сетка з круглымi прадметамi з медзi, серабра i золата! Велiзарны нож! Круглая металiчная скрынка.

Гулiвер дастаў пiсталет, кашалёк з манетамi, кiшэнны ножык i гадзiннiк. Iмператар перш за ўсё агледзеў нож i корцiк, а затым загадаў Гулiверу паказаць, як страляюць з пiсталета.

Гулiвер паслухаўся. Ён зарадзiў пiсталет адным толькi порахам - порах у парахаўнiцы застаўся зусiм сухi, таму што вечка завiнчвалася наглуха, - узняў пiсталет i стрэлiў у паветра.

Пачуўся аглушальны грукат. Многiя людзi страцiлi прытомнасць, а iмператар пабялеў, закрыў твар рукамi i доўга не адважваўся расплюшчыць вочы.

Калi дым разышоўся i ўсе супакоiлiся, уладар Лiлiпуцii загадаў адвезцi ў арсенал нож, корцiк i пiсталет.

Астатнiя рэчы Гулiверу аддалi назад.